Het schrappen van de onbelaste reiskostenvergoeding, een van de maatregelen uit het inmiddels tot Lente-akkoord omgedoopte bezuinigingspakket, zorgt voor heel wat commotie. Zowel werknemers als werkgevers tasten in het duister over de gevolgen, doordat niet is aangegeven wát er nou precies verandert. Duidelijk lijkt wel dat het vizier specifiek is gericht op woon-werkverkeer.
Het schrappen van de onbelaste reiskostenvergoeding, een van de maatregelen uit het inmiddels tot Lente-akkoord omgedoopte bezuinigingspakket, zorgt voor heel wat commotie. Zowel werknemers als werkgevers tasten in het duister over de gevolgen, doordat niet is aangegeven wát er nou precies verandert. Duidelijk lijkt wel dat het vizier specifiek is gericht op woon-werkverkeer. Hoe erg wordt het?
Onbelaste reiskostenvergoeding verdwijnt…
De eerste ‘dat hebben we toch maar mooi gefikst’ jubel na het razendsnel in elkaar getimmerde Lente-akkoord is omgeslagen in gemor over de effecten van de vaak draconische plannen. De auto staat daarbij recht voor de loop van het overheidsjachtgeweer.
De benodigde € 1,2 miljard die de overheid misloopt doordat de overdrachtsbelasting op 2% blijft, wordt namelijk bij de woon-werkreiziger weggehaald. De onbelaste reiskostenvergoeding zou moeten verdwijnen.
…voor auto én OV
Dat geldt overigens in de breedst mogelijke zin: van OV-abonnementen, via de nu nog onbelaste 19 cent per kilometer tot het nultarief van de bijtelling. Inderdaad: de honderdduizenden mensen met een auto van de zaak die niet of nauwelijks privé rijden, moeten toch gaan betalen.
Want, zo luidt de redenering op het ministerie: “Als je voor andere mensen de woon-werkvergoeding gaat belasten, moet dat ook voor iemand met een auto van de zaak.”
Gericht op woon-werkverkeer
Misschien goed om meteen wat piketpaaltjes te plaatsen: het verhaal valt voor het ministerie onder het kopje ‘Wonen en Werk’. Het vizier is dus specifiek gericht op woon-werkverkeer. Het moet ervoor zorgen dat mensen dichter bij hun werk gaan wonen. Wie dat bij de huidige situatie op de woningmarkt gelooft, mag het roepen.
Kilometervergoeding via werkkostenregeling?
Gebruikt u uw eigen auto voor een ‘klus’, dan zou dat volgens dezelfde nieuwe filosofie wèl voor een belastingvrije vergoeding in aanmerking komen. Het ministerie oppert desgevraagd een alternatieve route voor een belastingvrije tegemoetkoming in de reiskosten: de werkkostenregeling, omdat je die als werkgever zelf kunt invullen.
De vraag is echter hoeveel bedrijven de werkkostenregeling kunnen inzetten. De fiscale vrije ruimte bedraagt tenslotte 1,4% (1,6% in 2013) van de totale loonsom, maar wordt nu besteed aan zaken als kerstpakket, personeelsfeest en fiets. Inleveren ten goede van de reiskosten? En van pakweg vier tientjes per maand kun je niet zo heel ver reizen. Saillant detail: vooralsnog valt ‘de auto van de zaak’ niet onder de werkkostenregeling.
Kastje
Laten we het verhaal van de nultarief bijtelling nog wat verder toespitsen. In de moederversie van het akkoord zou iederéén dus bijtelling moeten gaan betalen. Ook als je bijvoorbeeld als zzp’er helemaal geen woonwerkverkeer hèbt, om de simpele reden dat de auto voor de deur van het bedrijf staat. Het lijkt te gek voor woorden.
Bovag-woordvoerder Paul de Waal: “Er moét een mogelijkheid blijven om in het geheel niet privé met een auto van de zaak te rijden en dan ook in het geheel niet bij te hoeven tellen. Niet privé rijden en wel bijtellen is onrechtvaardig en waarschijnlijk fiscaal juridisch niet houdbaar!”
Door de positieve bril gezien: misschien is het allemaal een opmaat voor een gestaffelde bijtelling? Allemaal een kastje in de auto en betalen naar rato? Zoals dat bij bestelauto’s inmiddels al aardig op de rails komt? Op het ministerie meldt men dat dat inderdaad nog steeds op de verlanglijst van de minister staat, maar zeker niét automatisch aan dit verhaal gekoppeld is.
In het Engels heet zoiets a definite maybe.
Rare toestanden
Er wordt nog koortsachtig overlegd in het Haagse en bij alle marktpartijen. Bij nader inzien dreigen immers wel héle rare toestanden.
We noemen er een paar. Bedrijven die de reiskostenvergoeding moeten verhogen om hun beloftes aan de werknemer waar te maken. Woonwerkreizigers die – het gedoe zat – uit het OV naar de auto overstappen. En wat dacht u van deze: alle zakelijke paarden op de parkeerplaats. Werknemers zetten de auto elke avond achter een hek op de zaak. Als ze die luxe hebben. Ook bestelwagens trouwens.
OV-kosten
Een intrigerende kant aan deze plannen is het feit dat de aanslag op de reiskostenvergoeding óók geldt voor OV-reizigers. Ondernemer en werknemers reizen er natuurlijk ook flink op los met het openbaar vervoer.
Hoeveel? Volgens een woordvoerder heeft de NS rond een miljoen klanten die een product voor woon-werkverkeer kopen. Gemiddeld maken ze 140 ritten per jaar en de gemiddelde reisafstand in één richting is een verrassend hoge 34 kilometer. Dagelijks dus 68 kilometer heen en weer. Een maandtrajectkaart voor het spoor kost op die afstand € 189,-.
Je hoeft geen helderziende te zijn om te voorspellen dat menigeen in de verleiding komt om er dan maar een autootje bij te zetten. Met de nieuwe ‘abonnementen’ die steeds meer automerken aanbieden (een soort privé lease) heb je inclusief btw voor een uitgewrongen prijsje van pakweg € 190,- per maand een kakelverse stadsauto ‘all inclusive’ (behalve brandstof) voor de deur staan.
Hoogste btw-tarief naar 21%
Het zal u niet zijn ontgaan dat het hoogste btw-tarief in oktober naar 21% gaat. Dat kost iedereen geld, maar de autorijder krijgt links en rechts extra tikken. De mogelijkheid van btw-aftrek is voor een ondernemer een reddingparachute. Anders wordt alles immers duurder: de brandstof, gebruiks- en onderhoudskosten, en vanzelfsprekend ook de autoprijzen in de showroom.
Wrang detail is daarbij dat de prijzen van allerzuinigste auto’s relatief meer omhoog gaan dan de grootste slobberbakken. De btw wordt immers over de netto prijs betaald en dat is bij pakweg een Polo Bluemotion dus over de volle mep. Daar zit immers geen BPM in.
Wanneer eigenlijk?
Het hele vervolg van het akkoord heeft een hoog ‘kristallen bol’ gehalte. Dat geldt dus ook voor de ingangsdatum. De btw-verhoging in oktober lijkt een zekerheidje, maar voor andere maatregelen is het maar zeer de vraag of 1 januari 2013 realistisch is. Zo ligt er bijvoorbeeld een afspraak om zaken die de autoverkopen sterk kunnen beïnvloeden minstens een half jaar tevoren worden aangekondigd. Voor een bijtellingkwestie geldt dat beslist.